Ý nghĩa lửa và nến Phục Sinh



Nghi thức làm phép Lửa Mới và Nến Phục Sinh. Nến Phục Sinh sẽ được Linh mục thắp sáng tượng trưng cho cho đám mây sáng, khi xưa đã soi dẫn đường cho dân Do thái trên đường về Đất Hứa. Ngày nay, Nến nầy tượng trưng cho Chúa Kitô là Ánh Sáng Thế Gian.

Lửa Mới tượng trưng cho Thánh Thần, Đấng làm nên những điều mới.

Trên Thập Giá Đức Giêsu phó nộp hơi thở cho Thánh Thần và hôm nay Chúa Thánh Thần đã trao lại hơi thở mới cho Đức Giêsu. Lửa Mới được thắp lên cho thế gian, Giêsu Kitô là tâm điểm của lịch sử cứu độ được thắp lên cho thế gian, hoàn tất nhiệm cục cứu độ của Chúa Cha và trong Chúa Thánh Thần.

Bếp Lửa nơi quy tụ.

Bếp lửa nơi quy tụ, Thánh Thần là Ngọn Lửa Mới, Đấng quy tụ, tập họp Dân Thiên Chúa. Quy tụ, tập họp để đổi mới, hiến thánh dâng lên Thiên Chúa những gì tinh tuyền nhất. Lửa hiến thánh, công dụng của lửa là đốt cháy, đốt cháy những gì còn là bợn nhơ, những gì chưa đủ tinh tuyền, giết chết những vi trùng chung quanh vây bám để làm nên những tế vật tinh tuyền. Lửa đêm Phục Sinh cử hành trong Phụng vụ cũng mang một ý nghĩa : “ Công trình cứu chuộc nhân loại và tôn vinh Thiên Chúa cách trọn hảo này đã được tiên báo trong Cựu ước, qua những kỳ công vĩ đại của Chúa Kitô hoàn tất nhờ mầu nhiệm Vượt Qua của cuộc khổ nạn hồng phúc, sống lại từ cõi chết và lên Trời vinh hiển của Người; nhờ đó, :Người đã chết để tiêu diệt sự chết cho chúng ta và sống lại để tái lập sự sống”. Vì vậy trong phụng vụ, điều chính yếu Hội Thánh cử hành là mầu nhiệm Vượt Qua, mầu nhiệm Đức Kitô hoàn tất công trình cứu độ chúng ta” (1067 GLTC). Đêm nay, là mẹ của mọi đêm, đêm Thiên Chúa thắp sáng lên Ngọn Lửa Mới cho nhân loại, Lửa Vượt Qua của Chúa Kitô được thắp lên bằng Thánh Thần. Nếu trong nền văn hoá, lửa là dấu hiệu cho sự quy tụ, thì trong Phụng Vụ đêm Phục Sinh, Lửa cũng là dấu hiệu quy tụ một dân mới, dân được tái sinh bằng lửa và Thánh Thần, để cùng với Đức Kitô dâng lên Chúa Cha. “Nhờ phụng vụ, nhất là trong Thánh Lễ, “Công trình cứu chuộc chúng ta được thực hiện” (SC 2).

Lửa xua tan sợ hãi .

Vốn là người dân tộc, rừng thiêng và thú dữ luôn là một lời đe doạ cận kề. Cuộc sống vây quanh họ bằng những sợ hãi. Ngọn lửa được đốt lên mang lại sự can đảm, nhuệ khí cho người tiếp cận với lửa. Lửa vì thế cũng là lửa thiêng, người ta vui mừng, nhảy múa chung quanh lửa hồng, không còn sợ hãi, không còn lo sợ thú dữ rình mồi cắn xé. Lửa đêm Phục Sinh mang một ý nghĩa “ sự thánh thiện của đêm nay xua đuổi hết tội khiên tẩy sạch vết nhơ, người có tội được sạch trong, kẻ ưu phiền sướng vui hân hoan” (Exsultet). Cuộc đời người tín hữu giống như sáp nến, sáp nến ấy có những thành phần tinh tuyền và có cả những thành phần chưa đủ tinh tuyền kết lại, tạo nên cây nến cuộc đời. Cuộc đời được thắp bằng lửa Thánh Thần, Đấng Thánh Hoá, đốt cháy thanh luyện những gì chưa đủ tinh tuyền. Lửa mới của mỗi năm được thắp lại, bởi vì lịch sử thời gian có thể bị phủ bụi, bụi của những hoen úa bám vào nên cần được thanh luyện sau mỗi chặng thời gian. Lửa của những lễ hội, lửa của những tấm lòng được thắp lên, mang theo những nguồn vui tinh tuyền của ngọn lửa thiêng. Lửa của đêm Phục Sinh vừa mang tính chất thời gian hữu hạn vừa mang tính chất thánh thiêng vô hạn đã thắp đã được đốt lên trong cuộc đời của Đức Giêsu. Mỗi người khi thắp ngọn nến đời mình từ ngọn nến Phục Sinh tượng trưng là Đức Kitô cũng khát khao được tháp nhập vào trong Đức Kitô để cùng sống cùng chết với Người.

Thắp lửa theo sau một đoàn người rước nến Phục Sinh cũng gợi lên trong ta một suy nghĩ. Suy nghĩ ấy là: Cuộc đời đức tin cũng giống như ngọn lửa được thắp từ Chúa Kitô, bằng ngọn lửa Thánh Thần, ngọn lửa đức tin được trao vào bàn tay người tín hữu. Với hai bàn tay bé nhỏ che chắn giữa gió đời nhiều dông bão, việc giữ lửa của mỗi cá nhân là khó. Họ cần có cộng đoàn nâng đỡ, họ cần được thắp lại ngọn lửa của Đức Kitô qua người anh chị em cùng đồng hành với Đức Kitô. Rước mừng nến Phục Sinh cho ta ý nghĩa đó. Đối với người An Độ, việc tham dự lễ hội hoa đăng có một ý nghĩa đặc biệt, những cây nến được chuẩn bị, được cắm trên những bẹ chuối. Vào đêm lễ hội, mỗi người cầm theo cây nến của mình đã được thắp sáng, họ lặng lẽ thả trên dòng sông Hằng cây nến của mình. Cây nến ấy tượng trưng cho cuộc đời của mỗi người, ngọn nến của người nào cháy hết sáp cuộc đời, báo hiệu cuộc đời diễm phúc bởi đốt cháy hết nghiệp chướng đời mình để đạt tới cõi Niết Bàn. Cuộc đời còn dang dở, còn nhiều gian nan, là những cây nến còn cháy dang dở bị gió đời thổi tắt. Lễ hội Hoa Đăng cho ta biết khát mong của con người, là dùng hết những khả năng của mình đã được nhận lãnh từ bàn tay Tạo Hoá, để chiếu sáng thế gian. Người Kitô hữu cũng ước mong đốt sáng đời mình bằng ngọn lửa Thánh Thần để soi chiếu vào những nơi tăm tối. Với tất cả những ước mong được Chúa Thánh Thần khơi lên trong nhân loại, một thế giới mới đang ló dạng bình minh và như thế cho dẫu là không còn là mặt trời, không còn trăng sao chiếu soi đi chăng nữa, thì Thiên Chúa chính là nguồn sáng cho tất cả nhân loại đã và đang được thắp lên giữa các nền văn hoá.

Chính vì thế Lửa đêm nay không chỉ là ngọn lửa được thắp lên bằng những chất liệu của trần thế mà còn được thắp lên bằng Thánh ý của Thiên Chúa đang chín dần qua dòng lịch sử thời gian.

Bếp lửa biểu lộ tính gia đình.

Gia đình biểu lộ qua bữa ăn và dĩ nhiên là qua bếp lửa là nơi thực hiện những bữa ăn có một tầm quan trọng không thể thiếu trong mỗi gia đình. Ngày nào lửa không bén trên bếp, ngày ấy là một ngày gia đình thiếu hơi ấm, thiếu tình thương. Tình thương được biểu lộ qua bếp lửa như dân gian Việt Nam thường nói : “tối lửa tắt đèn có nhau” . Cuộc sống chung đi từ những gì rất thực tế: “Có thực mới vực được đạo”, người ta có muốn mơ mộng gì chăng nữa thì cũng cần đến bếp lửa để nấu chín thực phẩm, nấu chín thức ăn. Ngày xưa vào những thời hồng hoang của lịch sử, việc giữ lửa là việc sống còn của bộ tộc, ngày nay thiếu lửa trong gia đình cũng là nguy cơ cho gia đình tan vỡ: “ Bếp lạnh canh nguội”. Cái bếp, một phương tiện không thể thiếu trong các gia đình Đông cũng như Tây, nhưng nó có được thắp lên mỗi ngày hay không là một việc khác, nó có phục vụ cho bàn ăn là chiếc nôi sự sống của gia đình hay không là một chuyện.